Składniki kosmetyczne: siloksany

Na temat siloksanów (utożsamianych powszechnie z silikonami) w pielęgnacji włosów powiedziano już dużo. Jednym służą, innym nie (ja raczej od nich stronię, bo mam kręcone włosy). Tak czy owak, dużo (może nawet większość?) powszechnie dostępnych  kosmetyków do włosów / skóry je zawiera. 

Czy są bezpieczne (patrz: tabelka)? Tu znajdziecie informacje, jakie zebrałam na podstawie raportów na ten temat przygotowanych przez Komitet Naukowy ds. Bezpieczeństwa Konsumentów w Komisji Europejskiej i duńskie Ministerstwo Środowiska. 

1. Co to jest? Jak rozpoznać je na składach?

Chociaż popularnie utożsamiane z silikonami, siloksany są surowcem do produkcji silikonów. Same występują również w szamponach, odżywkach do włosów, kremach, balsamach do ciała, szminkach, produktach do opalania, dezodorantach. Według danych z 2002 w Zachodniej Europie ludzie zużywają rocznie 296,000 ton siloksanów. Ponieważ siloksany rozkładają się powoli, przyczyniają się do zanieczyszczenia środowiska (znajdują się w wodzie i atmosferze, co znaczy, że codziennie je w jakimś stopniu absorbujemy).

Na składach kosmetyków figurują najczęściej jako Cyclomethicone. Pod tą nazwą mogą znajdować się następujące siloksany oraz ich mieszanki:

- cyclotrisiloxane (D3)

- octamethylcyclotetrasiloxane (D4) / cyclotetrasiloxane (pod tą nazwą też figuruje na składach)

- decamethylcyclopentasiloxane (D5) / cyclopentasiloxane (pod tą nazwą też figuruje na składach)

- cyclohexasiloxane (D6)

- cycloheptasiloxane (D7)

Siloksany na składach można zidentyfikować przez człony: -methicone i -siloxane.

2. Jakie funkcje pełnią siloksany w produktach kosmetycznych?

• emolienty (nabłyszczacze)
• humektanty (nawilżacze)
• rozpuszczalniki
  
  

3. Czy siloksany są bezpieczne?

Jak podaje raport duńskiego Ministerstwa Środowiska (patrz: źródło 2), pomimo szerokiego zastosowania siloksanów w produktach codziennego użytku, informacji na temat ich toksyczności jest stosunkowo mało.

Najlepiej zbadane są octamethylcyclotetrasiloxane (D4) i decamethylcyclopentasiloxane (D5). W tabelce poniżej zebrałam informacje na temat ich toksyczności na podstawie raportu Komitetu Naukowego ds. Bezpieczeństwa Konsumentów w Komisji Europejskiej z 2010 roku. Większość badań przeprowadzono na gryzoniach. Komisja jednak zaznacza, że wciąż dysponuje zbyt małą ilością informacji, aby całościowo wypowiedzieć się na temat toksyczności siloksanów.

Właściwości

Właściwości	Octamethylcyclotetrasiloxane (D4) -  Cyclotetrasiloxane / Cyclomethicone	Decamethylcyclopentasiloxane (D5) -  Cyclopentasiloxane /  Cyclomethicone
drażniący dla oczu lub skóry	NIE	NIE
mutagenny	NIE	NIE
wchłanialność do organizmu przez skórę	TAK (BEZPIECZNA)	TAK (BARDZO NISKA)
toksyczność ostra  (czyli, jak podaje Krajowe Centrum Informacyjne:  "niekorzystne skutki występujące po podaniu drogą pokarmową lub po naniesieniu na skórę jednej dawki substancji bądź mieszaniny, lub też kilku dawek w przeciągu 24 godzin, lub po narażeniu inhalacyjnym trwającym 4 godziny")	BARDZO NISKA	BARDZO NISKA
toksyczność przewlekła (jakie  skutki wywoła długotrwałe stosowanie substancji w mniejszych ilościach )	TAK (przy dużych dawkach): powiększenie wątroby	TAK (przy dużych dawkach): powiększenie wątroby
kancerogenność (rakotwórczość)	TAK (przy rocznym przyjmowaniu dużych ilości): białaczka, gruczolak	TAK (przy rocznym przyjmowaniu dużych ilości): rak macicy
zmniejszenie płodności, działanie szkodliwie na rozrodczości	TAK (u samic) zaklasyfikowany przez Unię Europejską jako  substancja Działająca szkodliwie na rozrodczość  (Toxic for Reproduction) kategorii 3	NIE

Źródła:

1. Komitet Naukowy ds. Bezpieczeństwa Konsumentów w Komisji Europejskiej, OPINION ON Cyclomethicone Octamethylcyclotetrasiloxane (Cyclotetrasiloxane, D4) and Decamethylcyclopentasiloxane (Cyclopentasiloxane, D5), 22.06.2010
2. Danish Ministry of the Environment, Siloxanes - Consumption, Toxicity and Alternatives
3. Krajowe Centrum Informacyjne: http://clp.gov.pl/tostra

Leki a wypadanie włosów: efedryna

Przyjmowanie niektórych lekarstw czy substancji może wywołać wzmożone wypadanie włosów. Dziś chciałabym zwrócić Waszą uwagę na leki zawierające efedrynę lub jej pochodne. Efedryna najczęściej znajduje się w lekach na astmę, substancjach wspomagających odchudzanie i w odżywkach dla kulturystów.

Efedryna to substancja podobna do amfetaminy, występująca w roślinach takich jak Ephedra Sinica, stosowana na:

-         nieżyt nosa

-         trudności z oddychaniem, astmę

-         niedociśnienie

-         reumatyzm

-         jako środek silnie odchudzający (przyspiesza spalanie tłuszczu)

-         jako środek zwiększający koncentrację

-         jako środek dopingujący

Efedryna jest dość niebezpiecznym środkiem, którego przedawkowanie może doprowadzić do śmierci. W Polsce co prawda jest legalna, ale tylko w lekach na receptę. 

Efedryna powoduje uwalnianie noradrenaliny, substancji, którą wydzielają nasze nadnercza w sytuacjach powodujących stres. Jednym słowem, zażycie efedryny wywołuje podobną reakcję mózgu, jak znalezienie się pod wpływem stresu. Noradrenalina powoduje wypadanie włosów – a jak wiadomo, kiedy jesteśmy zestresowani (zwłaszcza przez dłuższy czas), zwiększa się wypadanie włosów.

Popularne leki zawierające efedrynę:

- Tussipect (syrop, tabletki) – środek stosowany w zapaleniach górnych dróg oddechowych i kaszlu

- Allergasthmin (tabletki), Astmin (krople), Kelastmin (płyn), Proasthmin (tabletki), Belladrinal (tabletki) – astma

- Lumidrinal – lek przeciwbólowy

- Erfinol (krople do nosa) – na nieżyt nosa

- Rubital Compositum (syrop) – wykrztuśny, kaszel i zapalenie oskrzeli

- Syrop Prawoślazowy – zapalenie gardła, krtani i oskrzeli

Z mojego doświadczenia wynika, że rzeczywiście leki zawierające efedrynę zwiększają wypadanie włosów. Podczas dłuższego zażywania leków z tą substancją włosy wypadały mi garściami (inna sprawa, że moje włosy w ogóle mają tendencję do wypadania). Dopiero po jakimś czasie zauważyłam zależność pomiędzy przyjmowaniem leków z efedryną a wypadaniem włosów. Dla kogoś, kto ma bardzo cienkie i rzadkie włosy jak ja, wypadanie to prawdziwa tragedia, bo każdy włos jest na wagę złota, dlatego przestrzegam. Radziłabym też przeczytać składy leków na odchudzanie, jeśli takich używacie (zwłaszcza, jeżeli podejrzanie dobrze działają). Regularne spożywanie efedryny może być nie tylko szkodliwe dla włosów, ale także dla układu krążenia i układu nerwowego.